ANKARA
GENEL BİLGİLER
Yüzölçümü: 30.715 km²
Nüfus: 3.236.626 (1990)
İl Trafik No: 06
Türkiye Cumhuriyetinin Başkenti Ankara, Orta
Anadolu'nun merkezi bir noktasında kurulmuştur. Bu merkezi konumu
itibariyle tarih boyunca özellikle Selçuklular ve Osmanlılar devrinde,
Ankara keçilerinin tüylerinden yapılan sof kumaşlarının
yurt dışına satılması Ankara'yı kervansarayların
güzergahı ve bir ticaret merkezi haline getirmiştir.
Ankara, Birinci Dünya Savaşı sonrası
Atatürk liderliğindeki ulusal direnişte belirgin bir konum üstlenmiş
ve Ulusal Kurtuluş Savaşı ile Türk yurdunun yabancı işgalinden
kurtarılmasıyla 13 Ekim 1923'de yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti
ilan edilmiştir.
Ankara'nın en belirgin noktasında yer alan
yapı, Ulu Önder Atatürk için yaptırılan ihtişamlı Anıtkabir'dir.
1953 yılında tamamlanan bu antik ve modern mimari sentezi yapı Türk
mimarisinin gücünü ve zarafetini kanıtlamaktadır.
Şehrin en eski bölümleri tarihi Kaleyi çevrelemektedir.
Duvarlar içinde 12. yüzyıla ait
Alaaddin Cami her ne kadar Osmanlılar tarafından elden geçirilmişse
de hala Selçuklu ahşap işçiliği ve sanatının güzel
örneklerini sergiler. Pek çok sayıda ilginç eski Türk evi restore
edilmiş ve sanat galerileri ya da geleneksel Türk mutfağından örneklerin
sergilendiği lokantalar olarak yeniden hayat bulmuştur.
Hisar Kapısı'nın yakınlarında
güzel bir şekilde restore edilmiş olan Bedestendeki Anadolu
Medeniyetleri Müzesi'nde Paleolitik, Neolitik dönemlere ve Hatti, Hitit,
Frigya, Urartu ve Roma Uygarlıklarına ait paha biçilmez eserler yer
almaktadır.
Kalenin dışında 13. yüzyıldan
kalma Arslanhane Cami ve 14. yüzyıla ait Ahi Elvan Cami görünmeye değer
eserlerdendir. Roma döneminin şatafatını M.S. üçüncü yüzyıldan
kalma hamamlar, dördüncü yüzyıla ait Julian Sütunu ve ikinci yüzyıldan
kalma korint stiline inşa edilmiş olan Agustus Tapınağı
Ulus Meydanı'na yakın bir biçimde kalenin çevresindedir. İmparator
Augustus'un ''Politik Emirleri'' nden biri olan ve kendisinin başarılarını
ayrıntılı olarak veren yazıt, Ankara'daki Augustus Tapınağı'nın
duvarlarıdır.
Kale yakınlarında, bir Roma Tiyatrosu ve aynı
bölgede 15. yüzyıldan kalma Hacı Bayram Cami ve türbesi yer
almaktadır.
Selçuklu tahta kapı oymacılığının
şaheserlerinin ve diğer günlük kullanım araçlarının
sergilendiği Etnografya Müzesinin hemen yanında yer alan Resim ve
Heykel Müzesi Türk güzel sanatlarından kesitler içerir. Ankara'daki en
büyük camii olan Kocatepe cami 1976 ile 1987 arasında Osmanlı
mimarisine uygun olarak inşa edilmiştir.
Ankara, seçkin bale, tiyatro, opera ve halk dansları
düzenlemeleri ile hareketli bir sanatsal ve kültürel yaşama sahne
olmaktadır. Şehir, özellikle dinleyici sayısı hiç düşmeyen
Flarmoni Orkestrası ile ünlüdür.
İLÇELER:
Ankara ilinin ilçeleri; Altındağ, Çankaya,
Etimesgut, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle, Akyurt, Ayaş, Bala,
Beypazarı, Çamlıdere, Çubuk, Elmadağ, Evren, Gölbaşı,
Güdül, Haymana, Kalecik, Kazan, Kızılcahamam, Nallıhan, Polatlı
ve Şereflikoçhisar' dır.
Akyurt : Kent merkezine 33 km. uzaklıktadır.
İlçeye bağlı Balıkhisar Köyüne 1 km uzaklıkta, M.Ö.
3000 yılı ortalarından itibaren yerleşime sahne olmuş,
Eski Tunç Çağına ve sonrasına ait büyük bir höyük bulunmuştur.
Altındağ : Kent merkezine 1 km. uzaklıkta,
Selçuklular , Osmanlılar ve daha eski medeniyetleri kapsayan ilçede;
Ankara Kalesi, Augustus Tapınağı, Julianus Sütunu, Roma Hamamı,
Cumhuriyet Anıtı, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Devlet Resim ve
Heykel Müzesi, Etnografya Müzesi, Kurtuluş Savaşı Müzesi ve
Cumhuriyet Müzesi bulunmaktadır. Ayrıca Karacabey, Ahi Şerafettin,
Hacı Bayram Veli Efendi, Karyağdı, Gülbaba ve İzzettin Baba
Türbeleri ile Hacı Bayram, Aslanhane, Ahi Elvan, Alaaddin, Zincirli ve Kurşunlu
camileri de ilçe sınırları içerisindedir.
Ayaş : Kent merkezine 58 km. uzaklıktaki Ayaş
İlçesi kaplıcaları ile ünlüdür. Karakaya Kaplıcası
ile 23 km. batısındaki Ayaş içmelerinin mineralli ve
radyoaktifli suların sağlık açısından önemli bir
zenginlik kaynağıdır. Karadere Bağlan, Ova Bağları,
Arıklar Bağları, Kirazdibi Bağları ilçenin diğer
tabiat varlıklarıdır.
Bala : Ankara'nın güneyinde yer alan Bala ilçesi
sınırlarındaki, ilçeye 35 km uzaklıktaki Beynam Ormanları
Balâ ilçesinin olduğu kadar Ankara'nın da önemli mesire
yerlerindendir. Burası genellikle çam ormanlarıyla kaplıdır.
Beypazarı : Ankara'ya 99 km. mesafede olan
Beypazarı ilçesinin tarihi Hitit ve Friglere kadar uzanmaktadır.
Beypazarı'nın bir piskoposluk merkezi olduğu, adının önceleri
Lagania, Anastasıopolıs olarak değiştirildiği tarihi
eser ve haritalardan anlaşılmaktadır.
Beypazarı, tarihi evleri, gümüş işçiliği
ve havucu ile ünlü şirin bir ilçedir. Boğazkesen Kümbeti, Suluhan,
Eski Hamam, Sultan Alaaddin Cami, Akşemseddin Cami, Kurşunlu Cami, Rüstem
Paşa Hamamı, Gazi Gündüzalp Türbesi (Hırkatepe), Kara Davut Türbesi
(Kuyumcutekke), Karaca Ahmet Türbesi, ilçe sınırları içerisinde
olup görülmeye değer tarihi mekanlardır.
İlçeye 10 km. uzaklıkta bulunan Tekke Yaylası,
44 km uzaklıktaki Karaşar beldesinde bulunan Eğriova Yaylası
ve Gölü, Dereli köyü civarında peri bacalarını andıran
yapılar ilçenin ilgi çekici yerleridir.
Çamlıdere : Ankara'nın kuzeybatısında
yer alan Çamlıdere ilçesinin şehir merkezinden uzaklığı
108 km. dir. İlçede Selçuklu dönemine ait Peçenek Beldesinde bir Camii
bulunmaktadır. Bunun yanı sıra Bizans Dönemine ait mezar ve
yerleşim yerleri kalıntılarına da rastlanılmaktadır.
Çankaya : Çankaya İlçesi, şehir merkezine
9 km. uzaklıktadır. Ankara'nın önemli ilçelerinden olan Çankaya
İlçesi, ili merkezine yakın pek çok semti içine alır. Atatürk
Orman Çiftliği, Eymir Gölü, Elmadağ Kayak Tesisleri, Ahlatlıbel
Spor ve Eğlence Merkezi ilçe sınırlarındadır.
Anıtkabir, Atatürk Müzesi, Atatürk Anıtı
(Zafer Anıtı-Sıhhiye), MTA Genel Müdürlüğü Tabiat Tarihi
Müzesi, Güvenlik Anıtı, Etnografya Atatürk Anıtı, Doğa
Tarihi Müzesi, ODTÜ Arkeoloji Müzesi, Devlet Resim ve Heykel Sergi Salonu, Anıt
Park, Botanik Bahçesi, Abdi İpekçi Parkı, Güven Park, Kurtuluş
Parkı, Kuğulu Park, Milli Egemenlik Parkı, Ahmet Arif Parkı,
100. Yıl Kapalı Yüzme Havuzu, Belediye Buz Paten Sahası gibi
spor alanları, Oyuncak Müzesi (Cebeci-Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi),
Hitit Anıtı, Atakule, TBMM ilçenin başlıca turistik
yerlerindendir.
Çubuk : Çubuk, Ankara şehir merkezine 39 km
uzaklıktadır. Aktepe' de bulunan bir kale harabesi ve Karadana Köyünde
Oyulu Kaya Mezarı Hitit kalıntılarıdır.
Çubuk II. Barajı drenaj alanında bulunan
ormanlık ile Karagöl mevkiinde bulunan ormanlık alanlar önemli
mesire yerleridir.
Elmadağ : Kent merkezine 41 km. uzaklığındadır.
Kökü Selçuklulara kadar uzanan halıcılık, el dokuması,
kilim, heybe ve çantalar kültür zenginliklerini günümüze kadar getirmiştir.
Etimesgut : Etimesgut ilçesinin Ankara şehir
merkezine uzaklığı 20 km. dir. Gazi Tren istasyonu ve Atatürk'ün
İstanbul'a gidiş gelişlerinde uğurlandığı
Etimesgut Tren İstasyonu tarihi yapı özellikleriyle dikkat çekicidir.
Etimesgut'a adını veren Ahi Mes'ud, Ahi Elvan gibi Türk büyüklerinden,
Ahi Elvan Hazretlerinin Türbesi Elvanköy' de Elvanköy Cami avlusunda
bulunmaktadır.
Evren : İl merkeziğne 178 km. uzaklığındadır.
Çevrede rastlanan höyük ve kilise, kale kalıntıları bu yörenin
İslamiyetten çok önceleri yerleşim yeri olduğunu göstermektedir.
İlçe sınırları içerisinde Evren-Sarıyahşi yolu
üzerinde Evren' e 2 km. uzaklıkta bir höyükte bin yıla ait seramik
kalıntılarına rastlanmıştır. Çatalpınar Köyünün
2 km güneybatısında bulunan Sığırcık Kalesi Geç
Bizans ve Osmanlı Dönemine aittir.
Gölbaşı : Ankara'ya 20 Km. uzaklıktaki
Gölbaşı ve çevresi Ankara'nın mesire, sayfiye, turizm ve sanayi
bölgesi durumundadır. Mogan ve Eymir Gölleri, doğal güzelliği,
temiz havası ve balık üretimi ile ilçeye turistik bir değer
kazandırmaktadır.
İlçe sınırlarında, İncek, Hacılar
ve Tulumtaş köyleri arasındaki Karayatak Tepe Mevkiinde yer alan
Tulumtaş Mağarasında görülmeye değer dikit, sarkıt ve
sütunlar bulunmaktadır.
Haymana :Kent merkezine uzaklığı 73 km.
olan Haymana kaplıcalarıyla dünyaca ünlüdür. Kaplıcaların
tarihi Hititlere kadar uzanmaktadır. Hititlerden sonra Romalılar
devrinde kaplıca tesisleri yeniden onarılmış, ayrıca
kaplıcanın 1-1.5 km doğusunda halen harabeleri bulunan bir şehir
kurularak, bu bölge bir su tedavi merkezi haline getirilmiştir.
Kalecik : Kent merkezine 71 km. uzaklıktaki
Kalecik ve civarının ilk defa M.Ö. 3500-4000 yıllarında
erken Kalkolitik Devirde iskan edilmiş olduğu tahmin edilmektedir.
Hasbey, Saray, Tabakhane Camileri, Kazancıbaba, Alişoğlu Türbesi
ile Kızılırmak üzerindeki Develioğlu Köprüsü ve Kalecik
Kalesi belli başlı tarihi eserleridir.
Kazan : Kazan' ın şehir merkezinden uzaklığı
45 km. dir. İlçenin kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Yapılan
kazılar sonucu çıkan birçok tarihi eser, çok değişik
medeniyetler zamanında ilçe ve köylerinde yerleşim olduğunu göstermektedir.
Keçiören : Keçiören ilçesinin Ankara şehir
merkezine uzaklığı 3 km. dir. Ankara'nın Merkez ilçelerinden
biridir. Mustafa Kemal'in Kurtuluş Savaşına hazırlandığı
ve karargah olarak kullandığı Ankara Eski Tarım Okulu bugün
müze olarak Keçiören sınırları içerisindedir.
Kızılcahamam : İl merkezine 83 km. uzaklıkta
bulunan Kızılcahamam Ankara'nın en yoğun orman örtüsüne
sahip olan yerleşim yeridir. Maden suyu bakımından oldukça
zengin olan Kızılcahamam'a 16 km uzaklıktaki Şey Hamamı
Kaplıcası ülkenin önemli kaplıcaları arasındadır.
Mamak : Mamak ilçesinin şehir merkezine uzaklıgı
7 km. dir. İlçede kültür hizmetlerini yerine getirmek için şimdiki
Belediye Başkanlık Binasının yer aldığı
Konservatuar Binası bulunmaktadır. Ayrıca 75. Yıl Cumhuriyet
Anfi Tiyatrosu, kültürel faaliyet varlıklarından sayılabilir.Tabiat
varlıkları olarak Hatip Çayı, Bayındır Barajı ve
önemli 4 mesire yerlerindendir.
Nallıhan : Nallıhan'ın şehir
merkezine uzaklığı 161 km. dir.İlçe merkezi 1599'da Vezir
Nasuhpaşa' nın burada bir han yaptırmasıyla teşekkül
etmiş, adını bu Han'dan almıştır. Halen çatısı
yıkık olan Han ile birlikte cami ve hamam da yapılmıştır.
İlçede, Uluhan (Köstebek) Köyünde 17. Yüzyılda inşa edilmiş
olan Uluhan Cami de diğer önemli bir eserdir.
Polatlı : Polatlı ilçesinin şehir
merkezine uzaklığı 78 km. dir. Bugünkü Polatlı'nın 20
m. kuzeybatısına düşen Yassıhöyük Köyü ve çevresi bölgede
gerçek bir tarih başlangıcı sayılabilir. Bu çevrede 86
adet tümülüs ve kral mezarları ve kalıntıları ilçe
merkezinde de tümülüs ve şehir kalıntıları bulunmaktadır.
Şereflikoçhisar : Şehir merkezine 148 km.
uzaklıktadır. İlçede, Türkiye'nin ikinci büyük gölü olan
Tuz Gölü bulunmaktadır. Kuzeyinde bulunan Hirfanlı Baraj Gölünde
balıkçılık yapılmaktadır. Tuz Gölü, Kurşunlu
Camii, Koçhisar Kalesi ve Parlasan Kalesi, ilçenin tarihi ve turistik
zenginliklerini oluşturur.
Yenimahalle : Yenimahalle'nin şehir merkezine
uzaklığı 5 km. dir. Kent Merkezinde yeralan Yenimahalle'nin
tarihini vurgulayan eserler arasında Selçuklu Hükümdarı Alaaddin
Keykubat tarafından 1222 yılında eski Bağdat Ticaret yolunun
geçtiği Ankara Çayı üzerinde yaptırılan Akköprü sayılabilir.
Tarihi özelliğini hala korumakta olan Köprü, 4 büyük, 3 küçük olmak
üzere 7 kemerden oluşmuştur.
|